Living Circus Treasures
Sommige mensen bezitten zodanig veel expertise en ervaring rond een bepaald ambacht dat men ze als ‘living human treasure’ kan omschrijven. Het vastleggen en delen van hun kennis en verhalen is de ideale manier om het immaterieel cultureel erfgoed levend te houden. Op circusvlak spreken we graag van ‘Living Circus Treasures’: waardevolle circusfiguren die een schat aan informatie met zich meedragen. Circuscentrum legt de getuigenissen van deze mensen op regelmatige basis vast. Het resultaat vind je hier.
André De Poorter
Als er iemand van belang is geweest om het circuserfgoed van bij ons in kaart te brengen en te verzamelen, dan is het André De Poorter (Zulte, °1944) wel. De kennis en expertise over de Belgische circusgeschiedenis die hij doorheen de voorbije 35 jaar vergaarde, is van onschatbare waarde. Jarenlang schuimde hij archieven en veilingen af, kocht materiaal aan en verzamelde met als voornaamste drijfveer de Belgische circussen en hun artiesten van de vergetelheid te vrijwaren.
>> Bekijk de documentaire hier
Victor Gombert // Toto Chabri
Victor Gombert (geboren in 1932), beter bekend als Toto Chabri, was wereldwijd een van de meest bekende august-clowns. Hij toerde in alle continenten, maar amper in België. Voor de reeks Living Circus Treasures graven hij en zijn vrouw Nora in hun geheugen, met verbazingwekkende verhalen over hoe ze elkaar leerden kennen, ballerinascènes en het internationale succes.
>> Lees en bekijk de reportage
Pater Kristiaan Van der Linden // De circuspastoor
Zijn echte naam is Kristiaan Van der Linden, maar iedereen kent hem als de ‘Circus- en foorpater’. Op zijn 89ste (°21 augustus 1929) crosst de pater uit de Kapucijnenorde nog steeds het land rond om circusartiesten, kermiskramers en woonwagenbewoners te dopen, huwen of begraven.
Harry Malter // Familiepark Harry Malter
Karl Heinrich Malter, beter bekend als Harry Malter (°1938), is een levende legende. Met Circus Piste beleefde hij een gouden tijd in de jaren zeventig. Zijn olifanten schitterden aan de zijde van Gerard Depardieu en tijdens campagnes van Côte d’Or. De laatste 25 jaar is hij vooral bekend van zijn Familiepark nabij Gent, waar hij ons op een winterse decemberdag verwelkomt voor een privérondleiding en een diepgaand gesprek bij een stukje taart.
Patricia De Jonghe // Circus De Jonghe & De Chicky’s
Van Circus Knie tot Circus Krone, van Noorwegen tot Zuid-Afrika: Patricia De Jonghe speelde overal. Eerst met haar familie bij Circus De Jonghe, later met De Chicky’s: Eugen Altenberger en Patricia’s man, de wereldberoemde witte clown, Bruno Stutz. Voor de reeks Living Circus Treasures zochten we Patricia (°1942) op bij haar thuis in Hofstade. Wat herinnert Patricia zich nog van de tournees in Congo? Hoe leerde ze haar man Bruno kennen? En wat liep er ei zo na mis met haar olifantenact?
José & Jetty Van Lissum // Circus Jhony
Circus Jhony: de naam doet bij sommige oudere circusliefhebbers misschien nog een belletje rinkelen. Nochtans is er niet zoveel bewaard van dit familiecircus dat in 1982 stopte met rondreizen. Circuscentrum zocht de twee enige nog levende leden van Circus Jhony op in hun appartement in Aalst: de ondertussen 92-jarige Henriette “Jetty” Van Lissum en haar negen jaar jongere zus José. Met koffie en taart blikten zij urenlang terug op hun roemrijke circusverleden, de spectaculaire acts die ze uitvoerden en de tegenslagen die ze te verwerken kregen.
Bill Kartoum & Patrizia Lotti // Magic Circus
“Ik speelde in vele films, waarvan maar vier goeie. Ik moest bijna altijd de kwade schutter of bandiet spelen die dan meestal in het begin van de film werd doodgeschoten, zodat ik al na één of twee draaidagen naar huis mocht.” Leo Verswijvel, alias Bill Kartoum, baatte samen met zijn Italiaanse echtgenote Patrizia Lotti het Magic Circus uit. De legendarische Bill was de oudste actieve circusdirecteur van Vlaanderen. Als artiest kende hij een turbulent maar boeiend leven. Tot ver in de tachtig bleef hij doorgaan met Patrizia aan zijn zijde.
Johnny, Maria & Danny Ronaldo // Circus Ronaldo
Circus Ronaldo is vandaag het best gekende Vlaamse circus. Vader Johnny, moeder Maria en zonen Danny en David Ronaldo trekken sinds 1975 met dit circus door België, Europa en de rest van de wereld. Ze zijn van klein familiecircus geëvolueerd tot een vernieuwend gezelschap dat voorstellingen brengt die een mengeling zijn van clownerie, acrobatie, poppenspel, commedia dell’ Arte, tragedie en melancholie. De wortels van circus Ronaldo liggen bij Gentenaar Adolf-Peter Van den Berghe (1827-1880).
Jean Gebruers & Rose-Marie Malter // Circus Rose-Marie Malter
De Duitse circusfamilie Malter is veelbetekenend geweest voor het Vlaamse circusleven. Na WO II kwam deze familie naar België en begon rond te trekken met een circus en indrukwekkende menagerie. Dochter Rose-Marie en haar echtgenoot Jean Gebruers begonnen in de jaren ’70 met een eigen circus dat in 1986 de naam Rose-Marie Malter kreeg. De laatste jaren was Jean Gebruers niet meer actief als directeur, maar besteedde nog steeds het grootste deel van zijn tijd aan de dagelijkse praktijk van het circus dat door de kinderen Tamara en Patrick werd gerund.
Ricky Cannone // Wiener Circus
Wiener Circus werd opgericht door een andere telg uit de circusfamilie Malter: Ulrich Malter. Hij begon ermee samen met zijn vrouw Irene Aspeslag in 1965. Ze werkten veel met dieren, ook wilde dieren zoals leeuwen, beren en olifanten, maar kwamen daar de laatste jaren van terug. Tot op vandaag wordt nog steeds gereisd onder dezelfde naam. Wiener Circus is een vaste waarde in Vlaanderen. De leiding is in handen van Ricky Cannone, door Ulrich en Irene als een eigen zoon beschouwd.
Marquis Pauwels // Circus Pauwels
Marquis Pauwels en zijn gezin kwamen begin jaren ’90 vanuit Frankrijk terug naar België, back to the roots van de circusfamilie Pauwels. De oorsprong van het circus ligt namelijk bij de Gentenaar Frédéric Pauwels (1848-1931), bijgenaamd Petit Leon, die zijn circuscarrière begon als krachtpatser. Vandaag opereert het circus onder de naam en leiding van Samuel Pauwels, de zoon van Marquis.