>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #38 (maart 2014). Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be.
>> Auteur: Bauke Lievens
Het Zwitserse duo Martin Zimmerman en Dimitri De Perrot maakt beeldend theater waarin het lichaam de specifieke kwaliteiten van een centraal sculpturaal object uittest, aanwendt, bewoont en exploreert. Voor ‘Hans was Heiri’ (2012) wist het duo zich te omringen met een prachtige, getalenteerde cast van dansers en circusartiesten die zeer geslaagde samenwerkingen met Alain Platel, Sidi Larbi Cherkaoui, Philippe Découfflé of Cirkus Cirkör op hun palmares hebben staan. Maar in tegenstelling tot het overgrote deel van het Europese publiek was Bauke Lievens allerminst onder de indruk.
Zimmerman en De Perrot zelf kent u misschien van hun vorige voorstellingen ‘Gaff Aff’ (2006), ‘Öper Öpis’ (2008), ‘Chouf Ouchouf’ (2009, met le Groupe acrobatique de Tanger) of van hun samenwerking met de Franse Compagnie Anomalie in ‘Anatomie Anomalie’ (2005). Martin Zimmerman studeerde zelf af als circusartiest aan CNAC (Centre National des Arts du Cirque, Chalon-en-Champagne). Dimitri De Perrot is muzikant en selfmade jongleur.
Hans was Heiri
Voor ‘Hans was Heiri’ vertrok het duo van de observatie dat mensen onderling niet zo heel erg verschillen en dat het leven misschien niet meer is dan de mislukking van onze ambitie om unieke individuen te worden. Op zich geen wereldschokkend vertrekpunt, noch een uiting van de noodzaak om iets ‘eigens’ te communiceren. Dat spreekt ook uit de titelkeuze: ‘Hans was Heiri’ is een Duits-Zwitserse uitdrukking die zoveel betekent als ‘Jan, Pier en Pol’. En zoals dat gaat met volkswijsheden, ruikt ook het vertrekpunt van ‘Hans was Heiri’ eerder naar een cliché dan naar een frisse visie op een welbepaalde thematiek.
Sex in the City
Op scène staan zes performers, een live dj en een groot houten draaiend wiel dat opgedeeld werd in vier kamertjes. De kostuums zijn modieus, kleurrijk en lijken heel bewust gekozen. Zo draagt Mélissa Von Vépy (die u misschien kent van het Franse circusgezelschap Cie Moglice-Von Verx) een schreeuwlelijke legging die haar oneindige benen een bijna poëtische kracht geven, zeker in contrast met de eerder gedrongen postuur van de andere vrouwelijke performer, de Zweeds-Thaïse contorsioniste Methinee Wongtrakoon. De muziek is hip en ‘clubby’, het lichtplan strak en de dansers beheersen hun lichamen en ritmevoering zo goed dat ook zij onderdeeltjes lijken van de beweging die wordt geïnitieerd door het draaiende rad. Op een hilarische persiflage van een hyperactieve yogales (met een hoog Sex in the City-gehalte) na, is ‘Hans was Heiri’ helaas niet meer dan een rad dat draait, lichamen die buitelen en houten panelen die tot in den treure toe verplaatst worden van links naar rechts en van rechts naar links. De personages zijn grof getekend, de genderverhoudingen tenenkrullend ouderwets. En er wordt gejodeld. Waarom dat precies gebeurt blijft een mysterie, zij het dan misschien omdat Zimmerman & De Perrot uit Zwitserland komen en daar ook bergen zijn?
Overdosis
En zo gaat het helaas met alles wat gebeurt in ‘Hans was Heiri’. De ganse voorstelling is mooi om naar te kijken en getuigt van een knappe, zelfs ambachtelijke vormgeving, maar het is alsof Zimmerman & De Perrot er op beducht zijn om elke mogelijke communicatie – van een gevoel, een betekenis of wat dan ook – met de toeschouwer de kop in te drukken. Elke beweging, tekst of relatie tussen de personages lijkt ingegeven door de draaiende ‘trance’ van het rad. Daar is op zich niets mis mee, zij het niet dat datzelfde rad nergens voor lijkt te staan behalve voor wat het is: een draaiend rad. Niks metafoor, niks ruimtelijke beperking die leidt tot een mogelijks interessante want ‘andere’ fysieke aanwezigheid van de performers. En dus wordt wat een bezwerende ‘flow’ had kunnen zijn gewoon een overdosis aan opgepepte energie zonder begin of eind, zonder dramaturgie die ons enigszins had kunnen vertellen wat Zimmerman & De Perrot nu eigenlijk willen bereiken, teweegbrengen, of laat staan communiceren.
Gezien in KVS op 30 januari 2014