Een schrijver moet niet toekijken hoe een verveelde lezer zijn boek weglegt. Weinig beeldhouwers vatten post naast hun werk om te timen hoeveel seconden de gemiddelde toeschouwer het bekijkt. Na de laatste potloodlijn kan een tekenaar ervoor kiezen om nooit te gaan luisteren naar wat anderen ervan vinden. Maar als circusartiest kijk je je publiek in de ogen.
Wij zien u en u ziet ons. En dat is nodig. Want een voorstelling is als een gesprek. In het beste geval zo’n goed gesprek waarbij de tijd lijkt stil te staan. Waarbij je naar je gesprekspartner toeleunt, diens houding onbewust kopieert. Je begrijpt elkaar moeiteloos. Er ontstaat iets dat er alleen nu is. Alleen hier. Het publiek op het puntje van zijn stoel, mee-ademend met de performer.
Als artiest probeer je de ideale omstandigheden te creëren waarin het gesprek zal plaatsvinden. We wikken en wegen wat we willen zeggen, plannen dag en uur, zorgen voor een geschikte locatie, passende belichting, muziek of net niet, comfortabele stoelen, soms…
Maar hoe het van daar zal lopen, heb je nooit helemaal in de hand. En helaas leiden exact dezelfde woorden soms tot een fijne babbel maar een andere keer tot een groot misverstand. Want net het willen hebben van een goed gesprek is een drempel om er toe te komen. Het gevaar bestaat dat je door al die voorbereiding vergeet te luisteren naar wie er tegenover je zit. Zo wordt het gesprek een droge monoloog. Het publiek zakt weg in zijn stoel en de moed zou mij in de schoenen zakken mocht ik er dragen. Ik zie een blauw gsm-lichtje flitsen achter een hand. Het publiek ziet dat ik het zie. Iemand – oh horror – verlaat de zaal. (Ze moest gewoon naar het toilet, hoor je achteraf.)
Terug backstage maalt een reeks analyses door mijn hoofd maar ik weet dat de waarheid te complex is om te vangen. En dat ik er misschien een volgende column aan moet wijden. Bij deze.
>> Dit artikel verscheen in Circusmagazine #60 (september 2019) // Auteur: Toon Van Gramberen // Foto: Brecht Van Maele // Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be