– Maarten Verhelst – Foto’s: Tom Van Mele –
CircusMagazine stelde enkele pertinente zomervragen aan drie uiteenlopende figuren uit de circuswereld: rastechnicus Rinus Samyn, rasartieste Alexandra Malter en rastoeschouwer Johan Vanhie. ‘De laatste tijd wordt er meer georganiseerd vanuit Excel dan vanuit het hart.’
RINUS SAMYN
Technicus / stage manager / Rinusje-van-alles
Hoe zag je zomer eruit?
Mijn zomers zijn altijd ontzettend druk: festivals, optredens, onderweg zijn en occasioneel blijven plakken rond de speellocatie. Als ik dan thuiskom is het enkel om van valies te wisselen. Maar van dat tumultueuze hou ik wel.
Wat heb je gedaan los van het circus?
Oei, heel weinig. Circus is altijd al een deel van mijn leven geweest, ook voor ik begon te werken. Dus veel van mijn vrije tijd is gelinkt aan circus. Als vakantie heb ik een roadtrip gemaakt doorheen de Verenigde Staten. Maar in Las Vegas heb ik toch twee shows van Cirque du Soleil bezocht en op Burning Man heb ik meegeholpen met een ‘Circus Carnivàle’. Na de Gentse Feesten ben ik wel met mijn vriendin drie dagen weg geweest naar Frankrijk. Het waren mijn enige vrije dagen om iets te doen met haar. En dat was wel volledig circusloos.
Wat is je favoriete circusfestival?
Goh, ik denk niet graag in ‘een favoriet’, daarmee sluit je te veel uit. PERPLX is altijd al een thuis voor mij geweest, op de Europese Jongleer Conventie beleef ik ieder jaar de tijd van mijn leven en nu pas heb ik Edinburgh Fringe ontdekt.
Welke circusvoorstelling blijft nazinderen?
Ik heb Bram Dobbelaere en Sander De Cuyper altijd al graag zien spelen: Pol & Freddy, Cie Ea Eo en de shows ‘Who goes on’ en ‘Just another Boyband?’ – met de originele cast wel te verstaan. ‘Fili’ van Circus Ronaldo was ook memorabel, net als Baro d’Evel met ‘Le sort du dedans’.
Wie is voor jou de beste circusartiest aller tijden?
Eén favoriet benoemen bestaat niet. Maar als het gaat over mijn lievelingsartiesten dan spreken we sowieso over jongleurs. Jay Gilligan heeft in mijn ogen nog nooit iets slechts gemaakt, net als Maksim Komaro en Ville Walo. En dan vergeet ik bijna Wes Peden, Patrik Elmnert, Tony Pezzo. En Sander De Cuyper eigenlijk ook.
Tent of theaterzaal?
Een tent voor wat uitdaging, een theater om op je gemak te kunnen werken.
Welke circustechniek mag voorgoed afgevoerd worden?
Dat dacht ik altijd van poi. Maar ondertussen zijn er toch al wat aardige manipulaties uitgekomen. Nu verwacht ik hetzelfde bij kendama en juggling cups.
Van welke kunstvorm kan het circus nog veel leren?
Circus moet niet steeds bekeken worden als een onderontwikkelde stroming in de kunsten. Het louter vergelijken met dans of theater en volledig diezelfde weg na-apen is niet de bedoeling van kunst. Laat het maar zijn eigen weg bepalen. Laat ons maar buiten alle lijnen denken, rebels zijn en uitgroeien.
Wie wens je wat toe?
Dat circusfestivals artiesten ten volle appreciëren. Dat wil zeggen: correcte verloning in plaats van afdingen op gages, de technische fiche nastreven in plaats van standaard ‘Nee, dat is onmogelijk’ te antwoorden en gewoon eens vriendelijk en open praten met elkaar. De laatste tijd wordt er meer georganiseerd vanuit Excel dan vanuit het hart.
Wat wens je jezelf toe in een verre of nabije toekomst?
Wat ik nu heb is meer dan perfect. Ik heb een droomjob. Dank je wel.
ALEXANDRA MALTER
Artieste bij Wiener Circus
Hoe zag je zomer eruit?
Mijn zomer was onvergetelijk: ik heb de kans gekregen om twee weken op reis te gaan. Zo kon ik eens genieten zonder zorgen, want een artiestenleven kan wel heel stressvol zijn. Verder heb ik natuurlijk opgetreden en ook aan een nieuwe hoepelact gewerkt. Hiervoor zoek ik een rustig plekje op het strand en oefen ik uren aan een stuk. Heerlijk!
Wat heb je gedaan los van het circus?
Ik ben veel uitgegaan met mijn beste vrienden; naar een concert, een muziekfestival, gezellig samen gaan eten of andere vrienden gaan bezoeken die ik niet zoveel zie in het jaar.
Wat is je favoriete circusfestival?
Zonder twijfel het Circusfestival van Monte Carlo, het grootste en bekendste circusfestival van heel de wereld. Het is een droom van elke circusartiest om er te mogen optreden. Een grote eer ook, want je speelt voor de Koninklijke familie van Monaco, die alles organiseert. Het festival is tot in de puntjes afgewerkt en je kan er veel inspiratie opdoen als artiest.
Wat is voor jou de beste circusvoorstelling van het huidige seizoen?
Waar ik het voorbije seizoen het meest van genoten heb, is de Fantissima Dinnershow in Phantasialand (Duitsland). Een show van vier uur met een viergangenmenu waarbij je de beste acts te zien krijgt met ballet en zang.
Wat is je favoriete voorstelling aller tijden?
Ik ben absolute fan van Flic Flac. Dit Duitse circus brengt elk jaar een moderne Art Show opgebouwd uit hedendaagse muziek, alternatieve kostuums en unieke acts, maar zonder dieren. Hun voorstellingen trekken vooral jongeren aan omdat het gericht is naar hun leefwereld. Ik hou van alternatieve shows waar een hoekje van is. Het is ook het enige circus dat me kan overtuigen dat dieren niet nodig zijn.
Tent of theaterzaal?
Als je het woord circus hoort, denk je automatisch aan een circustent. Een tent laat het circus tot leven komen en reist van stad tot stad om door de mensen gezien te worden. Een theaterzaal kan dit niet.
Welke circustechniek mag voorgoed afgevoerd worden?
Ik denk dan niet aan een specifieke circusdiscipline, maar aan ‘pedagogische’ technieken om circus aan te leren. Met name in China worden kinderen soms nog steeds hardhandig gedwongen om iets onder de knie te krijgen. Ik vind dat een verfoeilijke praktijk die zo snel mogelijk tot de verleden tijd moet behoren.
Van welke kunstvorm kan het circus nog veel leren?
Van dans. Een erg artistieke kunstvorm die op verschillende manieren gebracht wordt, met acrobatie en elegantie. Dans is ook altijd verbonden met een verhaal en wil de toeschouwers meenemen in een eigen wereld. Circus doet dat ook, maar naar mijn gevoel te weinig. Het moet meer afgewerkt en nog spectaculairder worden.
Wie wens je wat toe?
Ik wens mijn grootouders Irene en Ullrich Malter en mijn moeder Nancy Dobbels het beste toe na al de slechte periodes die ze meegemaakt hebben. Op 31 maart 1999 hebben mijn grootouders hun zoon – mijn vader Lucky Malter – verloren door huidkanker. Hij heeft gevochten tot de laatste snik, maar haalde het niet. Nu herinnert iedereen zich hem nog steeds als een vrolijke mooie clown die iedereen een lach op het gezicht kon toveren. Hij zal nooit vergeten worden. Enkele maanden na de dood van mijn vader is de circustent in Deurne vernield door een orkaan. Nog geen tien seconden en alles was weg. De tent was in ontelbare stukken gescheurd en circuswagens waren voor duizenden euro’s beschadigd. Deze momenten waren hartverscheurend voor mijn familie.
Wat wens je jezelf toe in een verre of nabije toekomst?
Ik wens mezelf een gezonde toekomst toe en dat ik voor altijd van mijn passie mijn werk kan maken, want het is en blijft mijn passie.
JOHAN VANHIE
Gepassioneerd en gepensioneerd liefhebber van straattheater en circus
Hoe zag je zomer er uit?
Normaal begint mijn zomerseizoen eigenlijk al in april met Gevleugelde Stad in Ieper en eindigt die met Theater op de Markt in Neerpelt eind oktober, waarna het indoorseizoen op theater- en circusgebied verder gaat. Helaas heb ik deze zomer een aantal festivals moeten afzeggen omwille van beslommeringen met de eigen gezondheid en die van mijn vader, maar toch nog een drukke agenda met zowat wekelijks een festival.
Wat heb je gedaan los van het circus?
Ik zit vaak voor de computer, lees, ga af en toe fietsen en bezoek rommelmarkten op zoek naar… clownsbeeldjes.
Wat is je favoriete circusfestival?
Aangezien de meeste festivals die ik volg in België plaatsvinden, kies ik ook voor Belgische festivals. Ik volg al tientallen jaren Humorologie dat zich nu onder de naam PERPLX als circusfestival programmeert en Theater op de Markt in Hasselt en Neerpelt dat een enorme internationale uitstraling heeft.
Wat is voor jou de beste voorstelling van het huidige seizoen?
Het seizoen is nog lang niet gedaan, want Theater op de Markt belooft ook nog veel moois. Voorstellingen die ik dit seizoen zag en morgen opnieuw wil zien zijn Circus Ronaldo met ‘Fidelis Fortibus’, C!RCA met ‘S’, en Cie Defracto met ‘Flaque’.
Wat is je favoriete circusvoorstelling aller tijden?
We zijn ooit meer dan tienmaal gaan kijken, zelfs in het buitenland, naar ‘Madame et Monsieur’ van Leandre en Claire.
Wie is je favoriete circusartiest aller tijden?
Als ik de circushistorie bekijk, zie ik dat ik al veel gemist heb. Als ik zie wat ik in de loop van 30 jaar al gezien heb, is het moeilijk kiezen. Als ik zie wat voor talent er bij ons en internationaal aanwezig is, hoop ik de favoriete circusartiest nog tegen te komen. Hij of zij zal origineel en creatief uit de hoek moeten komen en mij moeten verbazen en ontroeren met een spektakel dat me eeuwig zal bijblijven. Mijn vrouw en ik vinden bepaalde circusartiesten zeer goed, maar toch moeten ze zich met elke voorstelling opnieuw bewijzen. Doordat we al veel gezien hebben, ligt onze lat redelijk hoog. Toch is mijn vrouw het niet altijd met mijn keuze eens. Cie 111 en het werk van Aurélien Bory behoren tot mijn favorieten.
Tent of theaterzaal?
Het liefst een tent. Een circustent is speciaal gemaakt voor circus, geeft sfeer en de artiest voelt er zich het meest thuis. Ik heb ooit eens zelf meegeholpen een circustent op en af te bouwen en doe daar voor alle medewerkers mijn hoed voor af. Een theaterzaal biedt vaak meer zitcomfort en airco en is technisch vaak goed uitgerust, maar het schept toch afstand. Festivals als PERPLX en Theater op de Markt bieden een goede combinatie van beiden. Ik vind het een goede zaak dat circusartiesten ook via culturele centra meer en meer speelmogelijkheden krijgen in theaterzalen.
Welke circustechniek mag voorgoed afgevoerd worden?
Elke circustechniek die creativiteit mist en elke circustechniek die leidt tot dodelijke ongevallen door roekeloosheid en slordigheid. Ik zie graag circusartiesten tot het uiterste gaan, maar zie ze niet graag verongelukken. Persoonlijk vind ik het jammer dat het circus een verbod op wilde dieren krijgt, maar goed circus kan ook zonder wilde dieren.
Van welke kunstvorm kan het circus nog veel leren?
Literatuur en tekenkunst bieden de mogelijkheid om het onmogelijke te fantaseren tenzij woorden tekort zouden schieten. Circus moet blijven zoeken naar fantastische dingen, met een ongebreidelde fantasie die de talenten in de artiest laat openbloeien tot bewondering en verwondering van het publiek. Onmogelijk staat niet in het woordenboek van het circus.
Wie of wat kan van het circus nog veel leren?
Elke mens kan van het circus leren dat je zonder inspanning niets kunt bereiken. De aanhouder wint.
Wie wens je wat toe?
Dat straattheater als kunstvorm erkenning krijgt van de overheid en de media en daarvoor ook serieus genomen wordt net als circus. Dat de overheid hier ook een passend financieel beleid voor voorziet en hiervoor de mensen uit de sector raadpleegt. Het publiek wens ik veel boeiende en betaalbare voorstellingen toe.
Wat wens je jezelf toe in een verre of nabije toekomst?
Een goede gezondheid en nog veel boeiende voorstellingen in België.