Vierentwintig circusmensen kregen vier simpele vragen in hun mailbox, twaalf van hen stuurden tijdig hun antwoorden door. Meteen de trend van dit jaar aan den lijve ondervonden: druk druk druk! (of: e-mail is hopeloos achterhaald). Ondanks dit alles: geniet van hun bijdragen.
Circusartiest
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Social media-pagina’s die vergelen.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
De verjaardag van Collectif Malunés deze zomer op Miramiro zal ik niet rap vergeten. Vijftig artiesten/vrienden die de handen in elkaar slaan om een avondvullend event te realiseren. Om dit nadien te mogen delen met zo een groot en genereus publiek voelde magisch aan. Samen sterk!
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
Niets nieuws, maar ‘Chasse Patate’ van Studio Orka heeft me serieus omvergeblazen. Zalig hoe mensen nog groot durven denken. Danny Ronaldo met ‘Fidelis Fortibus’ blijft ook hangen. Intiem, nostalgisch en eerlijk circus. Heerlijk.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Oplossingen voor zij die ze zoeken.
Cirkus in Beweging
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Ik vind mezelf allesbehalve een kenner. Ik zie graag circus maar heb het heel druk. Intussen is Leuven een echte circusstad, met een goede programmator bij 30CC. Ik ga zelden naar festivals – als het goed is, zal 30CC het wel snel naar Leuven halen! Voor mij een positieve trend dus.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
Ik kijk altijd uit naar de nieuwe producties van jongeren van eigen bodem. Ik heb ze hier zien opgroeien, de groepen gevormd zien worden, met vallen en opstaan. Als je de gasten kent is het resultaat altijd spectaculair en ontroerend. ’t Zal de mama in mij zijn, hè. Als buitenstaanders het dan ook nog goed vinden (cfr. ‘DYNE’), is het helemaal top.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
Dit jaar was dat ‘Follow Us’, een productie van Be Flat samen met onze parkourlesgevers en -assistenten. Vet cool! ‘Famille Choisie’ van Carré Curieux vond ik ook geweldig. Mijn all-time favourite is nog steeds ‘Forever, Happily…’ van Collectif Malunés. Ik hou van de combinatie van straffe acts met veel drama en kostuums.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Zoals elk jaar: een harmonisch leven, met genoeg werk en ontspanning, een goede gezondheid en zo weinig mogelijk zorgen. Maar omdat het altijd iets is, wens ik iedereen heel veel veerkracht!
Expert sociaal circus
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Een grotere openheid voor de therapeutische meerwaarde van circus.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
De Circus Works Conference in Bristol (UK). Drie dagen uitwisseling rond Physical Literacy, G-Circus, White Privilege, Deep Democracy en andere brede perspectieven op het circus van morgen.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
‘Les Dodos’ van Le P’tit Cirk, in een snikhete tent tijdens Miramiro.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Circusplaneet een spetterende opening van haar circuskerk.
PERPLX
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Dat hedendaags circus in Vlaanderen hipper en populairder wordt. De circusgezelschappen werken intens aan hun voorstellingen, en dat merk je. Circusvoorstellingen van eigen bodem worden meer en meer opgenomen in de programmatie van festivals, cultuurcentra e.a. Het circus zal nog groeien.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
De ontdekking van het jaar is voor mij toch wel de voorstelling ‘125 BPM’ van het jonge Duo André Leo. Deze voorstelling, opgebouwd met vooral roue Cyr, was heel ontwapenend, vooral de manier waar ze in een echte cadans op elkaar inspelen. Jong, fris, eerlijk en met veel goesting.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
Common Ground. De premièrereeks was gepland tijdens het festival PERPLX maar werd geannuleerd na een ongeval van één van de artiesten. De manier waarop ze met deze teleurstelling omgingen was groots. Ze werkten in alle rust verder aan hun productie en speelden dit najaar in Nederland, Duitsland en België. Overal werden ze met staande ovaties onthaald.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Ik wens de circussector toch wel meer subsidies toe zodat deze broze jonge sector kan uitgroeien tot een echte multidisciplinaire kunstensector waar jonge artiesten hun creativiteit kwijt kunnen, waar organisaties, de toekomstige werkplaatsen hen kunnen helpen om volwaardige producties af te leveren, en waar ze tijdens toonmomenten en festivals hun voorstelling kunnen aftoetsen aan het publiek.
De Machienerie
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Ik ben de afgelopen twee jaar serieus ziek geweest en probeer nog steeds recht te komen. Tijdens die zware periode heb ik gemerkt dat, hoe liefdevol, zacht en altruïstisch circus naar de buitenwereld toe ook mag blijken, dit in feite een fabel is. Elk individu gaat voor zichzelf, het collectief is niet meer. Daarnaast, iets compleet anders: het gebruik van ballonnen. Zó jaren 90. Niet meer van deze tijd. Als artiest, maker en lesgever heb je een voorbeeldfunctie, dus weg met die wegwerptoestanden. Be creative, maar niet ten koste van.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
Greta Thunberg, David Attenborough en Jane Goodall. We need a lot more people like them.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
‘Tchaïka’ van het Belgisch-Chileens poppentheater Belova-Iacobelli. Ongelooflijk sterke solo van een jonge marionettiste, die het verhaal vertelt van een oude actrice die Tsjechovs ‘De meeuw’ probeert te vertolken. De ontdubbeling van haar rol, de ongelooflijke controle, het ritme. Met enkel een pop, een tafel en de immens grote leegte van het podium kreeg ze elke avond een oorverdovende staande ovatie van de tot de nok gevulde schouwburg. Een echte must see.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Eerlijkheid en oprechte vriendschap. Blijf dicht bij jezelf, want voor je het weet ben je alles kwijt.
Theater op de Markt
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Ik ben blij om toch weer wat voorstellingen te mogen ontdekken met meer dan één of twee artiesten op scène. De laatste jaren kwam er héél interessant solo- en duowerk naar voren, maar het verheugt me om te zien dat ook meer grotere collectieven opstaan. Ik ben wat ouderwets misschien, maar ik hou nog steeds van voorstellingen met veel volk op het podium of in de piste. Of dit allemaal leefbaar en kwaliteitsvol werk is, hou ik hier even in het midden.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
Ik deed eigenlijk een ‘herontdekking’ van een fantastische artiest: Rémi Luchez. Na zijn eerste voorstelling‘Miettes’ leek Rémi van de aardbol verdwenen. ‘Miettes’, dat was zo’n schone zotte solovoorstelling om nooit te vergeten. En nu, na al die jaren, staat hij er terug met een prachtige familievoorstelling: ‘L’Homme Canon’, met een o zo geweldige muzikale partner-in-crime: Lola Calvet. Alweer zot en eigenzinnig, maar meesterlijk grappig!
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
‘Screws’ van Alexander Vantournhout. Prachtig uitgevoerd. Ik doe echt mijn petje af voor artiesten die eigenlijk elke keer opnieuw hun voorstelling creëren. De presentatiesituatie voor ‘Screws’ is nooit hetzelfde. Wat daarentegen wel hetzelfde is, is die diepe ‘fond’, het universele dat de voorstelling Van in ons Vlaamse land tot in New Mexico, van Buenos Aires tot Adelaide, dit is een voorstelling die geen enkele toeschouwer koud zal laten.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Aan alle mensen van goede wil: héél veel liefde en de beste gezondheid.
Mentalist
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
De interesse om magie/illusie te implementeren in circus-, theater- en dansvoorstellingen. Steeds vaker word ik door gezelschappen benaderd om magische momenten te helpen creëren. Dat kan ik enkel toejuichen, natuurlijk.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
Een concert van Nils Frahm in het openluchttheater Rivierenhof. Nog nooit had ik een traan gelaten tijdens een concert. Tot die dag.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
‘Les Limbes’ van Etienne Saglio. Het was meer dan een jaar na de avant-première dat ik de voorstelling zag. Als een klein kind heb ik zitten genieten van de donkerte en de stukken opwaaiend plastiek. Geniaal.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Iedereen die creëert of nog gaat creëren wens ik veel moed toe. Met veel of weinig geld. Gewoon doen wat je kan om je creatief te kunnen ontplooien.
Circusartiest
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Ik ben niet zeker of ik een trend gezien heb. Wat misschien niet slecht is.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
De gebeurtenis van het jaar voor mij is dat ik shortlisted ben voor het Europese platform circusnext. Het klinkt heel egocentrisch, maar ik heb het nieuws gisteren gekregen. Het is dus moeilijk om aan iets anders te denken! Het is een mooie eerste stap om mijn nieuwe creatie te realiseren, omringd door mensen die in dezelfde richting denken.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
‘Maison Mère’ van Phia Menard, waarin het werken met materiaal centraal staat.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Wanneer de regering cultuur niet serieus neemt, wens ik dat wij – artiesten en spelers van het Vlaams cultureel landschap – onze inspanningen en solidariteit verdubbelen om de veelheid van stemmen te laten horen. Stemmen die net nu zo belangrijk zijn om kritisch te denken in onze samenleving. Door diezelfde waarden voelde ik me hier thuis in Vlaanderen.
Circusartiest
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Er worden meer collectieven gevormd van artiesten die allen dezelfde discipline beoefenen: Chinese mast (Collectif Sous le manteau), handstand (Collectif d’Equilibristes’, acro-porté (Projet PDF, Cie XY), …
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
Eind mei koos Vlaanderen voor een rechts beleid. Kunst en cultuur worden in een Vlaams-nationalistisch keurslijf gedwongen. Dat de cultuursector dan weer samen op straat protesteert, geeft hoop.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
Anne Teresa De Keersmaeker/Rosas, Bartók, Beethoven, Schönberg.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Voor elke mens op aarde: respect voor uzelf, elkaar en onze wereld.
Ell Circo d’ell Fuego, ACROBAT
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
De verhoogde fijne aanwezigheid van goochelaars in zeer verscheidene gedaantes.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
Jammer genoeg het regeerakkoord en de verdeel-en-heersstrategie van de rechtse Primitieve Vlaamsche politici. Maar ook iets positief: de eerste editie van ACROBAT: community en circus op zijn best!
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
Once again ‘Fidelis Fortibus’ van Circus Ronaldo. En ‘Ongezien’ van Janis Van Heesbeke. Buiten het circus: ‘BRUiTAL’ van Metx, een electro noise percussieband, echte aanrader. ‘True Copy’ van BERLIN. Theater als middel tussen verbeelding en goedgelovigheid.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Onze Vlaamsche heersers een ferme linkse madam of vent, opdat we allemaal samen met onze fluitjes kunnen zwaaien. En voor iedereen meer liefde, vrede en tritonus!
CC Brugge
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
De groei van de circuswereld in Vlaanderen is al een tijdje bezig, maar blijft duren. Zowel de aantallen van voorstellingen, festivals als bezoekers zitten onmiskenbaar in stijgende lijn. Dat is opmerkelijk omdat dit in contrast staat tot de rest van de culturele sector die kwantitatief eerder stabiel blijft.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
Voor mij persoonlijk was de gebeurtenis van het jaar mijn overstap van Brussels Philharmonic naar het Cultuurcentrum Brugge. Ik sta er steeds van te kijken hoe binnen eenzelfde culturele sector er zulke uiteenlopende werelden kunnen zijn. Weinig klassieke muzikanten bijvoorbeeld volgen circus en vice versa. Beide hebben nochtans veel aandacht voor technische perfectie. Misschien kunnen ze wel inspiratie halen bij elkaar.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
Op PERPLX moest de slotvoorstelling op het laatste moment worden vervangen door het werk van enkele pas afgestudeerde circusartiesten. Ik was erg gecharmeerd door het optreden van de Franse tweelingbroers Lucas en Theo Enriquez. Als tweeling hebben ze een uniek samenspel maar ook het speelplezier spatte van hun voorstelling af.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Volgend jaar wordt een cruciaal jaar voor de uitvoering van het nieuwe Circusdecreet. Dit zal niet lukken zonder substantieel meer middelen. Ik hoop dat dit inzicht aanwezig is bij de beleidsmakers. Indien niet, hoop ik dat we met de circuswereld de gelegenheid zullen krijgen om in dialoog te gaan en ons punt te maken. Ik wil de kunsten niet op apothekerweegschaaltjes met elkaar vergelijken maar het is duidelijk dat circus zeer weinig middelen krijgt terwijl het een van de meest vitale onderdelen van ons cultuurlandschap is.
Regisseur-choreograaf
Welke trend heb je de afgelopen tijd gespot in de circuswereld?
Steeds meer hybride werkvormen. Hoe lijven zich verhouden in een ruimte of ten opzichte van elkaar. Bijvoorbeeld Collectif Porte27. De combinatie met dans. Er wordt minder ‘uitgebeeld’ en echt vanuit het lichaam vertrokken.
Wie of wat is voor jou de ontdekking/gebeurtenis van het jaar?
De klimaatspijbelaars. Dat jongeren samen opkomen voor hun toekomst en niet bang zijn om hun mond open te doen.
Van welke voorstelling was je serieus onder de indruk?
‘Screws’ van Alexander Vantournhout en dan vooral de beginscène. Hoe het uitpuren van techniek zo een gelaagdheid en zeggingskracht kan krijgen, zonder dat er een verhaal of een emotie wordt uitgespeeld.
Wie wens je wat toe voor 2020?
Aan alle artiesten: erkenning voor hun harde werk en financiële middelen om hun dromen te realiseren. Dat iedereen de schoonheid en het belang van kunst naar waarde weet te schatten. Alles van waarde is immers weerloos, in deze tijd van grote verrechtsing zeker.
Dit artikel verscheen in Circusmagazine #61 (december 2019) // Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be