>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #27 (juni 2011). Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be.
Het Canadese circusgezelschap Cirque du Soleil is een van de bekendste exponenten van het circus wereldwijd. Het lijkt dan ook een droom om er als circusartiest voor te werken. Maar is dat ook zo? We laten twee jonge artiesten aan het woord.
Jasper D’Hondt (°1987) vormt samen met Joren De Cooman een duo op bascule. Ze studeerden in 2009 af aan de Ecole Supérieure des Arts du Cirque (ESAC) in Brussel, waarna ze een seizoen meedraaiden met het Zwitserse Circus Monti. Deze zomer spelen ze met hun spectaculaire act voor Cirque du Soleil in Canada.
“Hoe je het ook draait of keert, geen enkel gezelschap biedt betere condities dan Cirque du Soleil. Mooi meegenomen, maar daar draait het niet om. Bovendien word je lui van goeie condities.
Wat ik wil is zoveel mogelijk verschillende ervaringen opdoen. Wanneer je werkt als circusartiest is elke job anders. Je werkt met andere mensen, er is een andere levensstijl aan verbonden en overal kan je iets bijleren. Je wordt sterk en veelzijdig als artiest door breed te denken, door open te staan voor wat je van anderen kan leren. Cirque du Soleil heeft jaren ervaring, je kan daar enorm veel bijleren. Kennis en inzichten die je later kunnen helpen bij je eigen projecten.
Je hoort vaak jonge artiesten verklaren dat ze nooit voor Cirque du Soleil willen werken. Het is mooi idealistisch te zijn, maar wat weten ze over Cirque du Soleil? Weten ze waarover ze praten? Cirque du Soleil is wereldwijd de grootste werkgever in het circus. Net door die grootte hebben ze een zeer breed aanbod aan projecten. Je moet je bijvoorbeeld niet altijd engageren voor lange periodes. Er zijn tal van projecten van korte duur. Ik neem mezelf als voorbeeld : de voorstelling die we deze zomer maken, speelt 11 weken.
Veel artiesten stoort het dat Cirque du Soleil zeer commercieel is ingesteld. Maar welk Noord-Amerikaans gezelschap is dat niet? In een omgeving zonder subsidiegeld is dat onvermijdelijk. Zouden ze bijvoorbeeld wel gaan werken voor Cirque Eloize of Les 7 Doigts de la Main? Allemaal één pot nat! Cirque Eloize maakt sinds vorig jaar zelfs deel uit van Cirque du Soleil. Wat ik mij afvraag is in hoeverre ze consequent zijn in hun keuzes want Cirque du Soleil is geen alleenstaand geval. Wanneer je de deur voor Soleil dichthoudt mag je ze ook sluiten voor tientallen andere gezelschappen.
Het is bon ton alles wat populair is meteen ook als verwerpelijk te zien. Ik vind het belangrijk als artiest zoveel mogelijk verschillende werkomgevingen te ervaren en daar hoort Cirque du Soleil ook bij. An open mind is a joy forever.”
Alexander Vantournhout (°1989) studeerde in 2010 af aan ESAC, maar opteerde ervoor om direct verder te studeren: hij volgt nu de gerenommeerde dansopleiding P.A.R.T.S.
“Cirque du Soleil heeft een naam als een klok. Het lijkt voor velen de referentie bij uitstek. Maar heeft men een idee over het feit of je daar al dan niet een eigen act hebt? Welk aandeel heb je in het al dan niet slagen van de volledige show? Ben je een levend decorstuk? Zelfs in het geval dat je een succesvolle ervaring meemaakt, blijft het moeilijk om na een langdurige Soleil-periode nog iets heel artistiek te brengen. Vergeet niet dat honderden, duizenden keren hetzelfde spelen, wellicht tot vervlakking leidt. Naar mijn mening wordt het ook moeilijk om achteraf nog geloofwaardig over te komen.
Het Soleil-management beseft dat een acrobaat geen decennialang acht tot twaalf shows per week kan spelen en voorziet daarom een goede behandeling voor (geblesseerde) artiesten. Dit stel ik op prijs. Bovendien is de artiest voor enkele jaren van de administratieve en technische rompslomp verlost, wat niet te onderschatten is.
Als Cirque du Soleil absoluut een bepaalde artiest wilt, zoals bijvoorbeeld Victor Kee (jongleur in Dralion), dan kan het heel interessant worden. Eerst en vooral gaat de kassa serieus rinkelen, ten tweede behoudt de artiest de rechten op het nummer; Cirque du Soleil kan alleen maar raad geven en niet dirigeren. Dus de show wordt dan rond jouw gezicht gemaakt. Waardoor mensen je weleens zonder make-up zouden kunnen herkennen.
Een deelname is minder interessant bij de herneming van shows als Dralion, Quidam of Varekai. Dan moet je als ‘artiest’ in vele gevallen identiek dezelfde trucs doen als je voorganger. Naar verluidt krijg je zelfs een boekje over hoe jouw personage zich moet gedragen op scène. Alles ligt dus op voorhand vast.
Van alle artiesten bij Cirque du Soleil komen er slechts enkele procenten van een circushogeschool. De rest heeft een gymnastiek -of dansverleden, of komt uit een troupe van China. Dit worden dan je collega’s voor twee à drie jaar. Het gaat zelfs zo ver dat Soleil een bestaand acrogymnummer zonder enige aanpassingen in ‘Ovo’ heeft ingepast. Een hoge vrouwenstem, mooie pakjes en wat make-up maakt van gymnastiek plots circus?”