>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #29 (december 2011). Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be.
>> Auteur: André De Poorter
Een wandelende encyclopedie als het over de Belgische circusgeschiedenis gaat, zo kan je André De Poorter nog het best omschrijven. Naar aanleiding van het overlijden van oud-circusartiest Hector Demeyer eind oktober 2011, blikt André terug op deze verdienstelijke Gentse circusfamilie.
Alles begon met Fréderic Demeyer (1867-1913) die op veertienjarige leeftijd met een reizend gezelschap mee trok. Zo debuteerde hij op de kermis met een evenwichtsnummer. Wanneer hij bij foortheater De Vos terechtkwam, trouwde hij met Elisa De Vos, de dochter van de patron. Toen Elisa beviel van zoon Marino (1892-1966), waren er verwikkelingen en overleed ze een maand later. In 1894 hertrouwde Fréderic met Stephanie Rogez. Ze kregen vier kinderen: Bertha (1894-1921), Gertude (°1897), Pierre (1903-1986) en Zulma (1910-2008).
In het begin van de 20ste eeuw was Fréderic, samen met zijn neef Pierre Minnaert, verbonden aan het foortheater Spriet. Al snel startten beiden met een eigen Cirque Variété. In een tentje met een diameter van amper 14 meter trad Fréderic op als acrobaat en august. Hij werd hierbij geholpen door zijn zoon Marino. Geleidelijk aan werden ook de andere kinderen ingeschakeld.
Zulma op trapeze
Vanaf 1912 toerde Demeyer, zonder Minnaert, met een kermistheatertje. Toen hij plots overleed, zette zijn weduwe de zaak verder tot de oorlog uitbrak. Na de Eerste Wereldoorlog hervatte ze het reizen en een jaar later werd Circus Demeyer opgestart. Stephanie kreeg hierbij medewerking van haar stiefzoon Marino. Hij werkte met de paarden, speelde witte clown en deed de regie. Gust Goeman, de man van Bertha Demeyer, speelde august. Gertude bleef niet in het vak. Pierre Demeyer bewees zijn veelzijdigheid als acrobaat aan de ringen, voltigeur te paard, fietsacrobaat, perchist, equilibrist en august. Zulma trad op als danseresje, koorddanseres en trapeziste en bracht een acrobatieact met haar toekomstige man, de Nederlander Harry Merks.
Nog voor het einde van het seizoen in 1928 stopte Circus Demeyer. De kinderen zochten hun eigen weg. Marino en zijn vrouw Leonie bleven in België en werkten jarenlang bij zowat alle Vlaamse circussen. Vooral honden- en geitendressuur waren hun specialiteit.
Zulma presenteerde met haar man Harry een sensationeel trapezenummer. Ze stelden ook een tweede act samen onder de naam Les 2 Plastic. Daarbij voerden ze sierlijke bewegingen uit op een verlicht plateau. Dit was ondermeer te zien bij het gereputeerde Engelse Circus Bertram Mills. Hun laatste optreden vond plaats in het Gentse Kuipke tijdens de wielerzesdaagse van 1947.
August & Toto Brux
Pierre, die huwde met Marie Colpaert, was in 1926-27 al meegegaan met clown Babusio voor contracten bij de Duitse circussen Birkeneder en Sarrasani. Pierre was enorm getalenteerd waardoor het niet moeilijk was om een internationale carrière uit te bouwen als acrobaat, muzikant en august. Vanaf de jaren dertig maakte hij met zijn vrouw furore met een knock-aboutact. In 1940 voegde zoon Hector (1925-2011) zich bij hen. Ze presenteerden een muzikaal acrobatisch nummer als Merry Peter Comp. Pierre kreeg echter de meeste bekendheid onder de artiestennaam august Brux. Hij vormde met zijn vrouw en zoon een clownstrio. Uiteindelijk gingen vader en zoon uit elkaar. Pierre heeft nog enkele jaren met diverse partners opgetreden.
Hector Demeyer, bekend als Toto Brux, trouwde met Jeanne Simoens. Hij stak een komisch motornummer in elkaar, een variante op de komische taxi. Hij verving de auto door een motorfiets met zijspan. In de jaren zestig werkte hij voor grote Duitse circussen zoals Carl Althoff en Willy Hagenbeck. Vanaf 1970 ging Hector in de privé werken. Daarna genoten Hector en Jeanne nog jaren van een verdiende rust in hun woning in Wondelgem.