>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #46 (maart 2016)
>> Auteur: Sven Verelst
>> Voor overname artikel: contacteer maarten[at]circuscentrum.be
Vanaf eind maart staat de Spaanse clown Leandre met ‘Rien à dire’ in niet minder dan 12 Vlaamse cultuurcentra. Al ruim twintig jaar beroert deze meester van de improvisatie de harten van jong en oud. Ook collega-artiesten spreken hoofdzakelijk in lyrische termen over hem. CircusMagazine vroeg aan de Vlaamse clown Sven Verelst om iets neer te schrijven. Het werd een ode van formaat.
Ik zit in een zaal op een tribune. De stilte wordt zwaarder. Het live orkest speelt de eerste noot. De saxofoon dwingt zich naar boven, eist de aandacht op. Alles smelt samen. Wij verwachten iets.
Nog voordat wij zijn pretkop hebben gezien, weten we dat hij achter de coulissen staat te wachten. Leandre verschijnt op het podium. Het klimaat onder de toeschouwers verandert onmiddellijk. Hij stoeft met een rol plakband. De ruimte begint te bruisen. Hij trekt en plakt het plaksel van wandelstok tot instrument naar danspartner waar hij het podium mee overwalst. Hij wordt aangemoedigd. Enkele kinderen vervormen opzettelijk hun stem tot een medeplichtige lach. Hun ouders proberen hun uitbundigheid te beheersen. De deugnieterij is hier te sterk.
Leandre. Ik heb u zien inbreken, pesten, baby’s afpakken van jonge moeders. Toch weet ik niet wie er vijandelijkheid voor u zou kunnen koesteren. Gij speelt. Gij zijt een opstoker. Het enige wat gij wilt is dat elke vezel in ons lijf reageert. Gij trekt de schuif open van een kast om er uit nieuwsgierigheid zelf in te kruipen.
Ik ben ervan overtuigd dat de mijmeringen waarmee gij te koop loopt ontstaan op een plek die wij allemaal van ergens kennen. Wij worden erdoor overspoeld als we alleen zijn. De momenten dat wij ongewild afdwalen naar onze verlangens. Onze dromen. De fantasieën die wij dan krijgen lijken zo irrelevant dat het ons het beste schijnt om er gewoon over te zwijgen. We duwen ze weg in diepe donkere kronkels. Gij vertegenwoordigt hen en dwingt ons om op zijn minst hun bestaan te erkennen. Wat gij doet spoort ons aan authentiek te zijn.
Uw plezierig gezwets veroorzaakt ongekende mogelijkheden. Het is even belangrijk als schoolboeken, verkiezingsdebatten, nieuwsuitzendingen of de jaarlijkse koninklijke toespraak. Als ik in contact ben gekomen met een maatschappelijke instantie voel ik altijd de angst om iets verkeerd te doen, maar als ik naar uw voorstellingen kijk word ik vervuld van een warme soort gloed. Ik heb dan zin om dingen uit te proberen. Alles binnenste buiten te trekken terwijl ik roepend over straat loop. Gij leest ons geen les maar brengt ons het spel. Daarom zijt gij in mijn ogen niets anders dan een mensenvriend.
Iemand die nonsens verkondigt is nog geen leugenaar. Waarheid ligt niet in het reële maar aan de basis van het reële. De blik van een idioot verandert de wereld. Zonder uw voorbeeld zou iedereen zichzelf vastroesten. Wij hebben iets nodig dat ons over de grens van het normale duwt. Iets dat ons bevrijdt zodat onze hartslag versnelt. Wij moeten elkaar aansporen om ons onbevangen te laten zien. Misschien volstrekt zich dan het wonder dat iedereen op zijn twee oren slaapt.
>> Over de auteur: Sven Verelst is fysiek acteur en pedagoog. www.clownstudio.be