>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #41 (december 2014)
>> Auteur: Bauke Lievens
>> Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be
Ze zijn zeldzaam, de samenwerkingen in de circuswereld waarvan je als toeschouwer voelt: dit zit goed. Het nieuwste project van de Belg Amaury Vanderborght is zo’n zeldzame, geslaagde ontmoeting.
‘Le Poivre Rose’, van Vanderborght’s kersverse gezelschap Cie du Poivre Rose, brengt een aantal artiesten met heel verschillende achtergronden samen. Op scène staan onder andere de Canadese zusjes Doucet, met de frêle Valérie die als contorsioniste en grondacrobate werkte bij Cirque Eloize, het Australische Circa en het gezelschap van James Thiérrée (kleinzoon van Charlie Chaplin) en haar potige zus en porteuse Claudel, die eerder toerde met Cirque du Soleil, les 7 doigts de la main en Circus Monti. Op de Chinese mast vinden we de Fransman Thomas Dechaufour die studeerde aan ESAC en bij ons bekend is van 15feet6. Amaury (corde lisse en voltigeur aan de duotrapeze) studeerde zelf aan Circus Space en aan ESAC en toerde ook met het Zwitserse Circus Monti. Hij houdt naar eigen zeggen van pony’s, Donna Summer en Walt Disney.
Russisch naturalisme
Wat ‘Le Poivre Rose’ zo bijzonder maakt zijn niet zozeer deze bizarre voorliefdes dan wel de samenwerking met de Tsjechische muzikante en wereldster Iva Bittova, die op verzoek live meespeelt in de voorstelling. Bittova is een soort groot wonderkind, dat moeiteloos switcht tussen viool, hang (een omgekeerde wok) en zang. Bittova zorgt tegelijk voor de bijzondere Russische sfeer die van ‘Le Poivre Rose’ een familieportret à la Tsjechov maakt. De samenwerking met de fotografe Antoinette Chaudron die hier op scène staat als ‘uitbundige mater familias’ is in die zin zeer slim gekozen en brengt een leeftijdsverschil binnen tussen de performers, dat het geheel voorziet van een naturalistische personagezetting (inclusief scherp gekozen, detaillistische en kleurrijke kostuums) die opnieuw doet denken aan Tsjechov.
Absurditeit én vakmanschap
In de woorden van het gezelschap zelf is de voorstelling een ‘réflexion circassienne sur l’ordre et le désorde du genre’. En inderdaad: rollenpatronen tussen man en vrouw worden omgekeerd (zo is Claudel de bijzonder gespierde porteuse aan de duotrapeze) en de absurdistische, ontwrichtende humor die we kennen uit de Oostblokfilms van Emir Kusturica (Underground, Black Cat, White Cat, Le Temps des Gitans) is nooit ver weg. De bijzonder beeldende regie was in handen van Christian Lucas, een doorwinterde Franse regisseur die freelance voor verschillende circusgezelschappen werkt (Le Cirque Désaccordé, Nikolaus/Cie Pre-O-Coupé, Le Cirque Mandigue de Guinée, Circa Tsuïca, Cie Hors Pistes). Lucas zorgt ervoor dat het geheel verrassend goed aan elkaar hangt, met veel ambachtelijk kunnen en inzicht in dramaturgie en personagetekening. De beelden die hij smeedde voor ‘Le Poivre Rose’ zijn visueel sterk zonder te vervallen in prentjes zonder inhoud.
‘Le Poivre Rose’ is niet bijzonder vernieuwend, maar het is wel verdomd goed gemaakt. Ze zijn immers zeldzaam, de circusvoorstellingen die er in slagen om de veelheid aan circustechnieken die ze samenbrengen, te presenteren als logische keuzes in een verhalende dramaturgie die zich organisch ontvouwt. De performers zijn sterk, zowel op circustechnisch vlak als in termen van spel en scenische aanwezigheid, en het onderlinge spelplezier werkt bijzonder aanstekelijk. De eindscène waarin de performers samen een afsluitende dans doen (als knipoog naar het traditionele circus), slaagt er in om ver te blijven van de opgeklopte feel good van het traditionele circus en stuurde ons met een echt warm gevoel naar huis.
Gezien op 25 oktober 2014 in Auch, FR (CIRCa, Festival de Cirque Actuel)