>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #41 (december 2014)
>> Auteur: Roland Vermeylen
>> Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be
In Vlaanderen droomt de Mechelaar Simon Bruyninckx om met een tentcircus op reis te gaan. Hij wil op die manier, met zijn Collectif Malunés, zijn circuslevenswijze verder uitbouwen. In de Gazet van Antwerpen (22 oktober) zoekt hij naar sponsors om zijn droom waar te maken, een dikke maand later is het vooropgestelde bedrag via crowdfunding bereikt. Dat hij niet alleen is met zijn droom, maakt ons dit kleine overzicht van de Europese circusscène duidelijk. Eerlijkheidshalve vertellen we ook de andere kant van de medaille over circussen die hun droom moeten opgeven.
Na 34 jaar onderbreken gaat de Franse familie Bouglione opnieuw met een tentcircus op reis. In 1999 was er al de re-start van hun wintercircus in het Parijse Cirque d’Hiver. In het oudste circusgebouw ter wereld (opening in 1852) wordt er sindsdien, tussen oktober en maart, elk jaar een prestigieus programma gespeeld. Joseph Bouglione, die zelf als koordloper vele jaren bij Roncalli heeft gewerkt, werkt daar elk jaar zijn artistieke droom uit. Ondertussen bouwden de jongste generatie Bouglione’s in en rond Parijs nog succesvol drie ‘eindejaarscircussen’ uit. Zo speelt dit jaar ‘Magie’ in Nanterre, ‘Le voyage de Shererazade’ in een grote hall in Le Bourget en het intiemere ‘Christiane Bouglione’ in het Bois du Boulogne. Aangemoedigd door deze successen werkt de familie stilletjes aan de uitbouw van een tent-tournee. In 2015 is het zover en zal ‘Bravo’ in zo’n acht grote, Franse steden te zien zijn.
In Frankrijk is er dit jaar ook het Gold Circus gestart met twee twintigers, Leo Brière en Nicolas Bilher, en vorig jaar startte in Zuid-Frankrijk de Braziliaan Marcello Michael zijn ‘Alegria’. De Michael’s waren jarenlang wereldwijd als familie aan de slag met hun vliegende trapeze. Nu die tijd voorbij is, werkt Michael met zijn familie zijn droom uit.
In Duitsland startte Roncalli dit najaar zijn tweede tent-unit. Hiermee bespelen ze, gedurende één week, middelgrote steden waar de ‘grote’ Roncalli niet komt. De 36-jarige Elmar Kretz probeerde deze lente een nieuw tentcircus nadat hij reeds succesvol het Ravenburger Kerstcircus uit de grond stampte. Hij leent aan Corty Althoff de naam. Dit nieuwe ‘Althoff’ circus is zo succesvol dat hij volgend seizoen opnieuw op reis kan gaan. In Polen komt er een nieuw Wictoria Circus met de familie Zapraszamy.
In Zwitserland is de familie Knie erg in beweging. In maart openen ze een nieuw groots olifantenpark in hun zoo in Rapperswil (waar ook hun winterkwartieren zijn). Met sterk wetenschappelijke ondersteuning én Indisch-Thaise ervaringsdeskundigen wordt dit park uitgebouwd tot een model-zoo waar de Knie’s hun nu reeds succesvolle kweekprogramma’s nog kunnen intensifiëren en waar het publiek nauw contact met deze olifanten kan hebben.
Circus Monti kocht een groot tentenverhuurbedrijf en wil zo zijn reeds bestaande organisaties nog verder diversifiëren. Zij werken de laatste jaren veel met pas afgestudeerde artiesten uit onze westerse circusscholen. Die kunnen vaak het ritme van een volledig seizoen niet aan en daardoor verliest Monti kwaliteit. Daarom zal Monti vanaf volgend jaar zijn seizoen beperken tot acht grote steden. Het seizoen zal lopen van augustus tot november met dan ook een productie in de Kersttijd in het winterkwartier in Wohlen.
Strikte arbeidswetgeving
Vanaf januari 2015 komt er in Duitsland een strikte arbeidswetgeving die het minimumloon vastlegt en bedrijven ook dwingt om heel precieze werktijden administratief op voorhand vast te leggen. Het Oost-Duitse Probst ziet deze wetgeving niet zitten voor zijn honderd medewerkers en mede door de tegenvallende bezoekerscijfers besluiten ze om volgend jaar niet op reis te gaan. Hun geplande celebrerende 70 jaar tournee gaat dus niet door.
De familie Probst vocht tegen het DDR-systeem en was een van de weinige private circussen die daar mochten én durfden reizen. De voorzitter van de Oost-Duitse kermisbranche, Karl Welte, zei met bittere nasmaak: “Wat het communisme niet voor elkaar kreeg om ons binnen te houden of te verknechten, kan nu wel door de Duitse administratie gebeuren.” Ook het Oost-Duitse Droomcircustheater Rolando gaat niet meer op tournee en zal ook vooral schoolprojecten uitvoeren. De overkoepelende Duitse kermisbranche ziet deze nieuwe, Duitse wetgeving dan ook met lede ogen aankomen. Tot nu toe is er nog geen vergelijk gevonden tussen de wetgever en deze aparte werkbranches waar ‘werkuren’ toch van een andere orde zijn dan in een gewoon bedrijf.