>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #20 (september 2009). Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be.
>> Auteur: Roland Vermeylen
Voor de Zwitserse bevolking is Circus Knie, na Nestlé, het tweede meest betrouwbare ‘merk’. Knie heeft deze unieke positie al jaren vast. Hun “Illustrierte”, een op A4-formaat uitgegeven blad over hun creatie, programma, achtergronden,… werd net bekroond als Best Corporate Publishing 2009. De jury waardeerde vooral de emotionaliteit in woord en beeld, het mengen van geschiedenis en hedendaagse verhalen over wat nu gebeurt in de manege en backstage.
Naast een nieuwe ontvangsttent werd de hele belichting door de Nederlander Wim Dresens veranderd en wordt het circus belicht met dezelfde normen van Carré in Amsterdam. Het programma 2009, overigens het 91ste, is opnieuw uitzonderlijk. Alleen al de vloeiende en in elkaar draaiende carrousel met witte Volbloedarabieren en zwarte Friesen is de moeite waard om Knie te bezoeken. Het heeft iets sacraal om mens en dier zo in samenspel onder en met elkaar bezig te zien.
Klassiek en eigentijds
Vaak begint Knie heel verrassend. Zo zitten we bij de eerste muziektonen al direct op wereldniveau met een combinatie van de Oekraïense Bingogroep en de Icarische spelen van de Italiaanse Errani broers. De Zwitserse Starbugs brengen, met hun ritmische sportacrobatie en breakdance, sprankelende humor. Klassiek was dan weer jongleur Kris Kremo en de clownerie van de Rossyan. Met hun olifantenkudde tonen de Knie’s ook hier weer hun meesterschap. Het orkest speelt vooral nieuw gecomponeerde muziek van de Canadees Germain Bourque, de Fransman Fréderic Manucian en de Rus Alexander Drobyshevskiy. Knappe, eigentijdse muziek die lang blijft nazinderen. En de finale met alle artiesten samen is ook dit jaar erg knap geregisseerd en legt eigenlijk al de basis voor het bezoek van volgend jaar. Knie laat immers zijn publiek niet los.
Knie verandert elk jaar compleet zijn programma. Daardoor kan hij ook elk jaar precies dezelfde tournee organiseren en weten de Zwitsers wanneer Knie in hun stad zal spelen. En het blijft vooral een “community gebeuren”. De Zwitsers vieren feest met hun Knie. Ze komen er vaak in grote groepen naartoe en zijn er ruim op tijd om zich, met een drankje en een snackje, goed op te warmen. Meestal is de tent op voorhand uitverkocht. Gemiddeld gaat elke Zwitser minstens om de twee jaar naar Knie.
Opendeurdieren
Wanneer je de reizende zoo bezoekt, kan je in de voormiddag de oefeningen van de Knie’s meemaken. Regelmatig worden in het weekend deze leermomenten becommentarieerd door bekende biologie- en ethologie-professoren. Sinds 1938 volgen de Knie’s deze open-deurpolitiek waarbij hun wijze van dressuur heel transparant wordt. In een aparte brochure geven ze dit jaar toelichting op hoe paarden bij hen in een leerproces stappen en wordt steeds weer ook de analogie gelegd met dieren in de vrije natuur. Knie stelde een curator voor hun dierenhuishouding aan waar iedereen met zijn vragen en suggesties terecht kan. Twee Knie-olifanten zijn dit jaar in het Paradisio park in het Waalse Brugelette voor een kweekprogramma.
Knie gaat van maart tot eind november op tournee. In de kerstperiode werken ze meestal ook in het Amsterdamse Carré en in het programma van Henk Van der Meyden in Stuttgart. Knie blijft wereldwijd toonaangevend. Het is een hardwerkende organisatie waar blijven vernieuwen en zoeken, zich continu bevragen en open staan voor iedere betrokkene, pijlers zijn van hun beleid. Het woord dialoog is bij hen geen theorie maar een dagelijkse hoeksteen van hoe ze met mens en dier, met publiek en medewerkers, met de overheid en wetenschappelijke centra, omgaan.