>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #36 (september 2013). Voor overname: contacteer maarten[at]circuscentrum.be.
>> Auteur: Gwendolien Sabbe
Gwendolien Sabbe, redactrice van dit blad en circusprogrammator van CC De Spil, sprong een gat in de lucht toen bekend raakte dat Cirque Aïtal de voorstelling ‘Pour le meilleur et pour le pire’ op Theater op de Markt zal spelen. Enkele confessies.
Er zit een kleine Anna Wintour* in ieder van ons, programmatoren. Zeker in periodes waarin je veel circusvoorstellingen ziet, zit je soms ongegeneerd arrogant en kil te staren naar wat er op de catwalk gebeurt. Jij wikt en beschikt wie je opneemt in de nieuwe circuscollectie van het volgende seizoen. Moeite om een geeuw te onderdrukken zit er dan al lang niet meer in. Je hebt alles al gezien, niets nieuws onder de zon. Het zoveelste main-à-mainacrobatienummer passeert de revue. Man en vrouw, aantrekken en afstoten, liefst met een lichte pathetiek. Ze haspelen de klassieke acro-oefeningen netjes en meestal excellent af, van makkelijk over moeilijk, naar een ‘wauw’.
Als veel programmatoren bijeenkomen op een groot, prestigieus en Frans festival als CIRCa in Auch, groeien de Anna Wintours als kool. De ene wil de andere de loef afsteken, met een toch net iets interessanter en deskundiger onderbouwd exposé over de IT-voorstelling van het festival. Het beste wat ze dan kunnen doen, is de Anna’s in een busje laden en ze deporteren naar een verlaten dorp, waar er een circustent staat, zoals die van Cirque Aïtal. Lekker warm en dicht tegen ‘gewone’ dorpsbewoners aan geschurkt zien ze een kleine rode auto de piste inrijden. Algauw blijkt hij een echte kadé zoals de gekke kever ‘Herbie’ uit de jaren zestig Disneyfilms. Acrobaten Victor Cathala en Kati Pikkarainen stappen uit. Here we go again? Mannetje, vrouwtje, main-à-main’tje, geeuw?
Maar direct herken je de relatiebonanza van een koppel op weg. Direct wil je de vederlichte, doch wonderwel gespierde Kati zijn, in de armen van de bonkige Victor met woeste zwarte krullen. Je vliegt mee de lucht in, balanceert op de knalpot-perche, tuimelt als een pluimpje rond en rond op de voeten van Victor. Want ondanks de show die ze verkopen, zijn ze ook écht Victor en Kati, een koppel, zowel in als buiten de piste. Zoals sommige muziekgroepen een eigen ‘sound’ hebben, hebben zij een eigen bewegingstaal samen. Of ze nu gekscheren, elkaar pesten, slaande ruzie maken, of gevaarlijk hoog in de nok van de tent om elkaar heen buitelen, telkens zie je hun intimiteit, gepolijst door het circusleven on the road.
Hun magie doet als bij toverslag de Anna Wintours verdwijnen. Om zo plaats te maken voor de kleine Kati in ons, die zwijmelend en met de gretigheid van een bakvis haar handen in die van Victor legt, wanneer hij na de voorstelling de verschillende acro-handgrepen van het vak uit de doeken doet.
Meer vlees en bloed
Na hun opleiding aan het Centre National des Arts du Cirque (CNAC), richten Kati Pikkarainen (FI) en Victor Cathala (FR) in 2004 Cirque Aïtal op. ‘La piste là’ was hun eerste grote voorstelling en meteen een schot in de roos. Nu toeren ze rond in hun eigen tent met ‘Pour le meilleur et pour le pire’, geïnspireerd op hun leven als circuskoppel on the road.
“Eigenlijk is dat idee eerder onbewust ontstaan. Het is fantastisch om samen je passie te delen. Verder is het zoals bij alle koppels, denken we. Je hebt goeie tijden en slechte tijden. En de slechte heb je soms nodig om de goeie meer te appreciëren. In de piste is het onze job om de juiste balans te vinden. Dat is daarbuiten eigenlijk niet anders.”
De rode, kleine auto speelt een belangrijke rol tijdens de voorstelling. Het is een derde personage, met een eigen karakter. “We wilden absoluut met een auto aan de slag. Het staat symbool voor de route, ons nomadisch leven. Tijdens het creatieproces zochten we samen met een technisch team naar speciale snufjes, nieuwe ideeën om de auto meer vlees en bloed te geven.”
* Anna Wintour is dé ijskoningin, de hoofdredactrice van Vogue. Met één wimperslag van achter haar grote zonnebril kan ze een designer of modetrend killen of lanceren. De film ‘The Devil Wears Prada’ is op haar gebaseerd.