>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #33 (december 2012). Voor overname artikel: contacteer maarten[at]circuscentrum.be.
>> Auteur: Maarten Verhelst
Circusartiest en -docent Benjamin Rummens, de geestelijke vader van Cirque Cirqulaire, heeft een nieuwe voorstelling gemaakt. Gegroeid uit het Magietraject van De Spil onder begeleiding van mentalist Kurt Demey, dus je kan raden dat er magie aan te pas komt. En inderdaad: “‘Working Class’ is een zuivere vorm van magie nouvelle.”
Benjamin Rummens (29) begon naar eigen zeggen veel te laat aan circus, met name op zestienjarige leeftijd in het Mechelse circusatelier Circolito. Twee jaar later volgde hij de intussen opgedoekte ‘préparatoire’ van Espace Catastrophe in Brussel en na twee pogingen geraakte hij op ESAC (Ecole Supérieure des Arts du Cirque) binnen, maar stopte er door een samenloop van omstandigheden na enkele maanden mee. “Op technisch vlak heb ik daar zeker spijt van, maar op vlak van eigen stijl ontwikkelen ben ik wel tevreden. Als je technisch niet de beste bent moet je je op een andere manier doen gelden. Als ik zie hoe een Danny Ronaldo met een stom pakje lucifers de kaarsen op zijn luchter aansteekt, lig ik onder mijn stoel van het lachen. Hetzelfde met Circo Ripopolo, dat is clownerie van het zuiverste soort. Hun werk blijft hangen. Als ik daarentegen iemand de meest onmogelijke trucs zie uithalen met de diabolo ben ik misschien twee minuten overdonderd, maar daarna zegt het mij niets meer. Ik ben zelf ook altijd op zoek gegaan naar een andere manier om circus te brengen, niet te technisch, meer aandacht voor het spel.”
Ontgoocheld
Zijn eerste creatie was ‘Kast-Art’, dat jaren geleden nog voor de Grote Prijs van ISTF – het huidige MiramirO – geselecteerd was. Vervolgens kwam ‘Fernando’s Intermezzo’s’, een voorstelling die hij nog steeds speelt en waarin voor het eerst zijn interesse in de goochelkunst opduikt. Ook in het charmante ‘Ciné-Sirk’, een tentvoorstelling die hij samen met Werner Moonens maakte, speelt goochelen een belangrijke rol. Maar Rummens maakt duidelijk dat hij sterk ontgoocheld is – what’s in a name? – over de Vlaamse goochelwereld.
“Het is een enorm gesloten circuit, erg moeilijk om binnen te geraken, zelfs als circusartiest. Je kijkt er dan ook met ontzag naar. Maar eenmaal binnen vond ik het nogal teleurstellend. Vooral het gebrek aan visie en vernieuwingsdrang was en is zorgwekkend. De hele stroming van de magie nouvelle wordt bijvoorbeeld met argusogen bekeken, maar ook de openheid naar andere circuskunsten ontbreekt. Men is echt vastgeroest en dat zorgt ervoor dat we qua niveau de internationale boot gemist hebben.”
Den draad
Magie nouvelle, het hoge woord is eruit, de term waarvan niemand in één zin kan uitleggen wat het inhoudt. “Inderdaad, wat is dat eigenlijk, magie nouvelle?” lacht Benjamin. “Net zoals de nouveau cirque zich in de jaren zeventig wilde afzetten van het traditionele circus, wil magie nouvelle zich onderscheiden van de traditionele goochelkunst. Mijn denkpiste voor ‘Working Class’ was: hoe slaag ik erin om dingen die als magie kunnen worden opgevat, te integreren in een voorstelling, zonder hierbij de artificiële toer op te gaan. Weg van de demonstratie, de techniek is van ondergeschikt belang, magie staat ten dienste van het verhaal. Dat is voor mij de essentie van magie nouvelle. Mensen die de strafste goocheltrucs verwachten, komen van een kale reis terug. Maar zij die zich openstellen, zitten op het puntje van hun stoel,” aldus Benjamin.
“De combinatie van circuskunsten en magie heeft enorm veel mogelijkheden. Circus doet het bovenmenselijke, maar dan écht uitgevoerd, terwijl magie ook het bovenmenselijke bereikt, maar dan met een knipoog. Je kan het publiek perfect op het verkeerde been zetten door quasi onmogelijke dingen te tonen die soms echt en soms gemanipuleerd zijn. Als de mensen twijfelen ‘Hangt daar nu een draad aan of doet hij het echt? Gooit hij die bics echt in dat potje of is dat gemanipuleerd?’ dan heb je volgens mij een geslaagde act. Maar dat van die draad hoef je niet te publiceren hé.” (lacht)