>> Dit artikel verscheen in CircusMagazine #33 (december 2012). Voor overname artikel: contacteer maarten[at]circuscentrum.be.
>> Auteur: Luk Wyns
Schoten, 1971. Een woensdagmiddag. Ik ben net geen twaalf, een jongetje met een blonde bros, in korte broek dat richting marktplein rijdt op een rode racefiets. Met wasknijpers bevestigde speelkaarten klepperen tegen de fietsspaken, een geïrriteerde straathond loopt me keffend achterna.
En plots zie ik ze: een circustent als in de tekenfilm van Dumbo, ’s nachts geruisloos neergedaald als een UFO, een reusachtig blauw gevaarte met feestelijke rood-witte luifels. En een vlag op de nok die hoog uittorent boven de daken van de omringende huizen. Het plein is veranderd in een kleurrijk eilandje dat fel afsteekt bij het baksteenrood en asfaltgrijs.
Ik begin mijn pedalen sneller rond te trappen, mijn mond is kurkdroog. Ik rijd het marktplein op, ruik de geur van zagemeel en mest.
Mannen in verweerde overalls zijn in de weer met banken en planken en stoelen. Slaan geen acht op me. Ik zet mijn fiets tegen een lantaarnpaal en ga op ontdekking, dwaal rond tussen vrachtwagens, aanhangwagens, woonwagens. Hoop een acrobaat of een clown te zien. Ruik benzine en zagemeel en mest. De gesloten metalen aanhangwagens moeten de dierenkooien zijn, denk ik.
Aan een man in een overall vraag ik ‘Zijn dat de tijgers?’
Ik krijg een vriendelijk maar onverstaanbaar antwoord.
Van het optreden ’s namiddags zullen me mijn hele leven overbelichte, kleurrijke beelden bijblijven. De ringmeester met microfoon. Twee clowns die met water spugen. Een vrouw met naadkousen en een opvallend achterwerk. Zes witte poedels die rondjes lopen op de achterpoten. Een man in een rood glitterpak op een stalen kabel hoog boven het publiek, die bijna valt, maar niet echt. Een soort sjeik met een zonnebril in wit gewaad op een reusachtige kameel.
Plots besef ik dat de sjeik ook de ringmeester is. En de koorddanser in rood glitterpak. En één van de twee waterspugende clowns.
Ik ben in de war, voel me bedrogen en weet niet waarom juist.
Ik voel me net hetzelfde als de dag toen Sinterklaas niet meer bestond.
Ondertussen besef ik een circus gezien te hebben dat op sterven na dood was. Dat ik getuige ben geweest van hun laatste moedige pogingen om te overleven in een tijd waar een gloednieuwe uitvinding alle vermaak overschaduwde en avond na avond een aanslag pleegde op onze verbeeldingskracht: de kleurtelevisie.
>> Luk Wyns is acteur en tv-maker. Met ‘Crimi Clowns’ leverde hij een van de strafste Vlaamse tv-reeksen van het jaar af.